Maar hoe ontstaat zo’n overtuiging dan?
Een overtuiging ontstaat doordat je een of meerdere keren iets hebt meegemaakt waarvan je gelooft dat het zo is. Als jij bijvoorbeeld gelooft dat je haarkleur lelijk is. Terwijl 50 mensen zeggen dat ze je haarkleur zo mooi vinden dan zal je het nog steeds niet geloven. Dit kan andersom net zo goed. Het feit is dat het niet doordringt, want je hebt je eigen waarheid en kijkt door een andere bril dan zij.
Het is goed om te onthouden dat niets een betekenis heeft totdat jij het eraan geeft.
Overtuigingen ontstaan vaak al in de kindertijd
Veel van onze overtuigingen ontstaan al in onze kindertijd, tijdens de imprint periode. Tijdens de imprint periode, tot 7 jaar, nemen we alle informatie en conclusies die we daaraan koppelen, als sponzen in ons op en voor waar aan.
Jouw overtuigingen zijn grotendeels dus ontstaan door jouw opvoeding. Jouw ouders, broers, zussen, opa’s, oma’s andere familieleden, juffen, meesters, trainers, vriendjes en vriendinnetjes hebben bewust en onbewust dus gezorgd voor jouw positieve en negatieve overtuigingen die jouw handelen in het nu beïnvloeden.
Houdt het dan op na je 7e? Nee, er is altijd een kans dat je op latere leeftijd nieuwe overtuigingen gaat creëren tijdens je studie, werk of andere situaties. Maar ook door kranten, tv en socialmedia kunnen overtuigingen ontstaan.
Je persoonlijke wereldbeeld
We komen als kind puur en vol liefde ter wereld. En in de kern ben je dat nog steeds maar we worden gevormd door onze persoonlijke ervaringen. En kunnen daardoor niet altijd meer met een open blik de wereld in kijken en uitreiken naar een ander. Welk gedrag we vertonen heeft alles te maken met jouw eigen wereldbeeld. Jouw waarneming van de wereld die uniek is.
Maar je mag je beseffen dat de “werkelijkheid” uit veel meer informatie bestaat, alleen het komt niet bij je binnen. Jij filtert namelijk continue informatie weg, vervormt en generaliseert en creëert hiermee jouw werkelijkheid en daarmee je gedrag. Overtuigingen is 1 van die filters.
Je bent onderdeel van verschillende systemen
Als persoon ben je, of je het nu wilt of niet, onderdeel van verschillende systemen. Denk aan je gezin, familie, vriendengroepen, sportgroepen, groep medecursisten. Maar ook bijvoorbeeld je land van herkomst en dat we onderdeel zijn van een groot geheel. Een systeem zorgt ervoor dat we hoe dan ook overleven en draagt bij aan onze behoefte om ergens bij te horen. Om te overleven willen we daarom voldoen aan het systemische geweten wat erbij hoort.
Binnen de opleiding systemisch coachen leerde ik dat er 3 gewetens bestaan die ervoor zorgen dat je overleeft.
- Persoonlijk geweten
- Collectief geweten
- Spiritueel geweten
Je kan zeggen dat het collectieve geweten veel invloed heeft op ons persoonlijk geweten. In het collectief geweten worden veelal onbewust wereldmodellen inclusief goede en slechte gedragingen van generatie op generatie overgebracht. Met als doel dat iedereen binnen de groep blijft.
Herkomst, cultuur, normen, waarden spelen allemaal mee in collectief geweten.
Als persoon wil je je eigen persoonlijk geweten, op basis van je eigen ervaringen, volgen al is dit niet altijd even makkelijk. Want jezelf losmaken van het collectief geweten gaat gepaard met schuldgevoel. Toch doe je dit, stapje voor je stapje, wanneer je opgroeit en volwassen wordt.
Zelf heb ik bijvoorbeeld ervaren dat ik mijzelf heel verantwoordelijk voelde naar mijn moeder en dat ik voor haar moest zorgen. Ik vond het nog niet zo makkelijk om echt mijn eigen leven te leven. En tijdens haar 10 jaar durende ziekbed vond ik het lastig bezoekbeurten over te slaan of voor langere tijd weg te gaan. Ik heb mijn hele leven een bepaalde energie gevoeld die me terugtrok en die mij het gevoel gaf, dat ik er voor haar moest zijn. Systemisch gezien stond ik boven haar en dat gevoel heb ik soms nog steeds. Nu zij is overleden ervaar ik niet meer die trekkende kracht maar heb ik wel het gevoel dat de overtuiging laat jezelf maar niet zien, je bent niet belangrijk hier deels in het systeem schuilt. Zij zorgde namelijk als oudste van het gezin voor haar jongere broers en zussen. En ging op een gegeven moment uit huis om geld te verdienden voor de familie zoals dat in de Thaise cultuur gaat. Ze heeft zich zelf altijd aangepast ten goede van een ander en daarbij zichzelf weggecijferd maar nooit de oprechte waardering gekregen ondanks alles wat ze deed.
Een collectief geweten kan dus onwijze invloed hebben op jouw overtuigingen. In een groepsgeweten kan bijvoorbeeld pijn en verdriet voorkomen uit eerdere generaties dat nog steeds doorsijpelt in het huidige systeem.
Denk aan een man met een Joodse achtergrond die opgroeide in Tweede Wereldoorlog. Hij was in de ogen van de Duitsers slecht en minderwaardig. Deze man of de gehele groep eigenlijk paste zich aan om maar zo min mogelijk op te vallen.
Je kunt je voorstellen dat een overtuiging als ik ben niet belangrijk en mensen zien mijn toch niet ontstaat. En dat deze man op latere leeftijd als hij zelf kinderen heeft, in een hoekje op de stoel zit en zichzelf afschermt om maar niet gezien te worden. Want als ze me wel zien, dan ben ik misschien niet veilig.
Maar dit gedrag kan zo’n onbewuste invloed hebben op jouw persoonlijke overtuigingen, dat het goed is om te onderzoeken hoe jouw familie systeem in elkaar steekt. En of bepaalde overtuigingen van jouw zijn of eerder van je familiesysteem.
Recap hoe ontstaat een overtuiging
- Iets wat je een of meerdere keren ervaart en waarvan je gelooft dat het zo is
- Ontstaat 9 van de 10 keer tijdens onze opvoeding in de imprint periode tot 7 jaar
- Welk gedrag we vertonen heeft alles te maken met ons eigen wereldbeeld en de filters (waaronder overtuigingen) die we zelf toepassen om informatie weg te laten, te vervormen en te generaliseren
- Het collectieve geweten van jouw familiesysteem heeft heel veel invloed op jouw persoonlijke overtuigingen
In de volgende NamsNotes ga ik je meer vertellen over het nut van overtuigingen.
